Διήμερη πανήγυρη στο Παλαιοχώρι

ΤΙΜΑΤΑΙ Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΘΩΜΑ…

Με διήμερες εκδηλώσεις σήμερα και αύριο το Παλαιοχώρι τιμά τον προστάτη Απόστολό του Θωμά.

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΘΩΜΑΣ;

Του Πρωτ. Θεοχάρη Καλπάκογλου, Εφημέριου Παλαιοχωρίου.

Μια ιδιαίτερη Αποστολική μορφή ήταν ο Απόστολος Θωμάς, ο αυτόπτης μάρτυρας και κήρυκας της Αναστάσεως και της Αναλήψεως του Κυρίου και Θεού μας Ιησού Χριστού, καθώς και της Μεταστάσεως στους ουρανούς της Υπεραγίας Θεοτόκου Μαρίας.Μεταξύ, λοιπόν, των δώδεκα Αποστόλων ήταν και ο Άγιος Θωμάς, τον οποίο ο Χριστός τον «αλίευσε» στα περίχωρα της λίμνης Γενησαρέτ ή θάλασσα της Τιβεριάδος, όπως ακριβώς λέγεται η μεγάλη εκείνη λίμνη της Γαλιλαίας.Όπως πολλοί από τους Μαθητές του Κυρίου, και ο Θωμάς ήταν ψαράς κι αυτός, χωρίς να γνωρίζουμε τίποτα για την καταγωγή του, παρά μόνο το αραμαϊκό του όνομα «Θωμάς» που ο Ευαγγελιστής Ιωάννης τον αναφέρει «ο λεγόμενος Δίδυμος» (Ιω. κ΄ 24, κα΄ 2). Δεν είναι βέβαιο αν ο Θωμάς ήταν πράγματι δίδυμος με άλλο παιδί που γεννήθηκε ταυτόχρονα ή εάν η εβραϊκή λέξη Θωμάς μεταφράζεται στα ελληνικά με τη λέξη δίδυμος.

Ο Απόστολος Θωμάς ήταν άνθρωπος που σκέπτονταν, που ζύγιζε τον κάθε λόγο του, που πίστευε αληθινά τον Κύριό του και Θεό μας, και που Τον ακολούθησε σε όλες τις περιοδείες, σε όλα τα κηρύγματα, σε όλα τα θαύματα, σε όλη τη διαδρομή της επισήμου δράσεώς Του.Παρ’ όλα αυτά, όμως, ο Απόστολος Θωμάς για πολλούς είναι «ο άπιστος Θωμάς». Εκείνος ο λόγος του «Εάν μη ίδω… ου μη πιστεύσω» έρχεται σε τόση αντίθεση με τις θερμές εκδηλώσεις της πίστης των άλλων Μαθητών του Κυρίου.Αλλά πράγματι ήταν άπιστος ο Θωμάς; Ή ήταν μήπως δικαιολογημένη η απαίτησή του να δει τις πληγές των καρφιών στα χέρια και τα πόδια του Κυρίου, να τις ψηλαφίσει και να πιστέψει στην Ανάστασή Του;

Τα Ευαγγέλια δεν μας λένε για ποιο λόγο απουσίαζε ο Θωμάς την ώρα που ήλθε ο Ιησούς στους Αποστόλους. Όμως οι Πατέρες της Εκκλησίας, που με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος μελετούσαν το κάθε ζήτημα, πιστεύουν ότι ο Θωμάς «οικονομικώς ουχ ευρέθη μετ’ αυτών», ότι δηλαδή κατ’ οικονομία Θεού, κατά το θέλημα του Θεού, δεν βρέθηκε μαζί τους. Και τούτο έγινε για να υπάρχει μία ακόμη μαρτυρία και πιστοποίηση της Αναστάσεως του Χριστού και από άνθρωπο δύσπιστο που ερεύνησε και πίστευσε, και ομολόγησε «ο Κύριός μου και ο Θεός μου». Και στην σημερινή εποχή υπάρχουν διαφορετικοί χαρακτήρες, διαφορετικές είναι και οι απαντήσεις των ανθρώπων. Ο ένας πιστεύει αμέσως και αυθόρμητα, ο άλλος θέλει να μελετήσει, να ερμηνεύσει, για να πεισθεί. Η Εκκλησία μας δεν εμποδίζει την έρευνα, αφού όπως γνωρίζουμε, ο ίδιος ό Κύριος έδειξε με το παράδειγμά Του ότι δέχεται την έρευνα, όπως συνέβη με το ιστορικό γεγονός της ψηλάφησης του Κυρίου μας από τον Απόστολό Θωμά. Εκείνο που πολλές φορές ακούγεται να λέγεται ειρωνικά από μερικούς «πίστευε και μη ερεύνα», δεν είναι ορθόδοξο, και δεν γνωρίζουμε από ποιόν και πότε ειπώθηκε. Ο Αναστημένος Ναζωραίος είπε «Έρχου και ίδε», και προέτρεψε τον Θωμά να τον ερευνήσει για να πιστεύσει, αν και εκείνη την συγκεκριμένη ημέρα είπε «μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες», μακαρίζοντας δηλαδή όλους εκείνους, που αν και δεν Τον είδαν, πίστεψαν σ’ Αυτόν.

Ο ένδοξος Θωμάς φαίνεται ότι ήταν όντως ο εκλεκτός και όχι «ο άπιστος» Απόστολος του Κυρίου μας, αφού από τον ίδιο τον Θεό είχε εκλεγεί να γίνει εκείνος που θα πιστοποιούσε περίτρανα με την παρουσία και τον λόγο του τα δύο μεγαλύτερα γεγονότα της Ορθόδοξης Πίστεώς μας: το απίστευτο γεγονός της αυτεξούσιας Αναστάσεως και Αναλήψεως του Χριστού μας, αλλά ακόμη και την Κοίμηση και την Μετάσταση της Κυρίας Θεοτόκου στους ουρανούς.Διότι όπως γνωρίζουμε από την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων μας, ο Απόστολος Θωμάς δεν ήταν παρών στην Κοίμηση και στον ενταφιασμό της Θεοτόκου, ενώ όλοι οι άλλοι Μαθητές από τα πέρατα της γης όπου είχαν πάει για να κηρύξουν, αρπάχτηκαν από σύννεφα και μεταφέρθηκαν θαυματουργικά στην Γεθσημανή, για να δουν για τελευταία φορά την Παναγία, αλλά και να την συνοδεύσουν στην τελευταία κατοικία της. Τρεις ημέρες μετά τον ενταφιασμό της Παναγίας, άρπαξε ένα σύννεφο τον Απόστολο Θωμά και τον μετέφερε στην Γεθσημανή. Και ενώ περνούσε πάνω από τον τάφο της Θεοτόκου, συνάντησε την Παναγία να ανεβαίνει σύσσωμος στον ουρανό, η οποία και του έδωσε την Τίμια Ζώνη της.Το σύννεφο μετέφερε το Θωμά στο σπίτι της Παναγίας, όπου βρήκε όλους τους Αποστόλους που του είπαν για την Κοίμηση της Θεοτόκου. Λυπημένος εκείνος που δεν ήταν παρών, ζήτησε να ανοίξουν τον τάφο για να δει τη Θεοτόκο. Όταν, όμως, άνοιξαν τον τάφο, το σώμα της Παναγίας δεν ήταν μέσα! Μετέστη στους ουρανούς! Τότε ο Θωμάς κατάλαβε το «μυστήριο» της οικονομίας του Θεού.«Είμαι μάρτυρας» φώναξε ο Θωμάς, και αμέσως έβγαλε από τον κόρφο του την Αγία Ζώνη της Παναγίας, η οποία μέχρι σήμερα βρίσκεται στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου Αγίου Όρους, πλέουσα συνεχή, άρρητη ευωδία και επιτελώντας πάμπολλα θαύματα σε όσους με πίστη την προσκυνούν.Ο Απόστολος Θωμάς με την Χάρη του Αγίου Πνεύματος, απτόητος, ατρόμητος, ακατάβλητος, διέδωσε τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού, το κήρυγμα της Αναστάσεως Του, της Κοιμήσεως και της Μεταστάσεως της Θεοτόκου, όλα όσα θαυμαστά είδε και άκουσε από Εκείνον, τον μοναδικό σωτήρα όλου του κόσμου. Και την διδασκαλία αυτή την μετέφερε στους Πάρθους και τους Μήδους, τους Πέρσες και τους Ινδούς, δηλαδή στις περιοχές της Συρίας, της Αρμενίας και της Ινδίας, μέχρι τα κράσπεδα της Σινικής χώρας.Στην τελευταία Αποστολική περιοδεία του στις Ινδίες, συνελήφθηκε από τον τοπικό βασιλιά, επειδή είχε κατηχήσει και βαπτίσει όλη την οικογένειά του στην χριστιανική Πίστη.Τον ανέκριναν με σκληρότητα, τον καταδίκασαν με απανθρωπιά, τον φυλάκισαν με κακουργία και τέλος αποφάσισαν να τον θανατώσουν. Οι στρατιώτες τον οδήγησαν σ’ ένα βουνό και εκεί τον κατατρύπησαν με τις λόγχες τους. Μαρτύρησε στην Καλαμίνα των Ινδιών, όπου μέχρι σήμερα σώζεται ο τάφος του, ενώ η Τιμία Κάρα του Αποστόλου Θωμά φυλάσσεται ως ιερό κειμήλιο στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου και ένα μικρό τεμάχιο ιερού λειψάνου του στον ομώνυμο Ιερό Ναό Παλαιοχωρίου Παγγαίου.
Του Πρωτ. Θεοχάρη Καλπάκογλου, Εφημέριου Παλαιοχωρίου.
Πηγή: synaxipalaiochoriou.blogspot.com

Απόστολος Θωμάς: Ο δύσπιστος μαθητής του Κυρίου

Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου – Καθηγητού

Την πρώτη Κυριακή μετά την Ανάσταση του Κυρίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του αγίου ενδόξου αποστόλου Θωμά και διαβάζεται στις εκκλησίες η σχετική περικοπή της ψηλάφησης του Χριστού από αυτόν.

Δεν είναι τυχαία αυτή η επιλογή. Έρχεται να επιβεβαιώσει, μαζί με τις τόσες άλλες μαρτυρίες, ότι ο Κύριος αναστήθηκε όντως από τους νεκρούς.

Ο Θωμάς κατά θεία παραχώρηση ζήτησε να έχει απτή εμπειρία της Ανάστασης του Χριστού. Να βάλλει τα χέρια του «επί των τύπων των ήλων» και να πιστέψει στο υπέρτατο γεγονός.

Το όνομά του στην αραμαϊκή γλώσσα «Τέομα» σημαίνει δίδυμος. Στο ιερό Ευαγγέλιο του δίδεται όντως η προσωνυμία «Δίδυμος» (Ιωάν.11,16). Οι αγιογραφικές πληροφορίες για το Θωμά είναι σχετικά λίγες και γι’ αυτό έχουν εγερθεί κατά καιρούς αυθαίρετες ερμηνείες για το πρόσωπό του.

Προσπάθησαν να εντοπίσουν τίνος δίδυμος αδελφός ή αδελφής υπήρξε. Κάποιοι τον ταυτίζουν με τον αναφερόμενο από τον Ματθαίο (13,55) αδελφόθεο Ιούδα. Μάλιστα οι πολέμιοι του Χριστού συγγραφείς υποστηρίζουν ότι αυτός υπήρξε δίδυμος αδελφός του Κυρίου, παρά τις αντίθετες μαρτυρίες των Ευαγγελίων, θέλοντας να πλήξουν την υπερφυσική ενανθρώπηση του Θεού Λόγου!

Αρχαία παράδοση, την οποία αποδέχεται η Εκκλησία μας ο Θωμάς ήταν δίδυμος αδελφός κάποιας Λυδίας ή Λυσίας. Κάποιοι άλλη παράδοση αναφέρει ότι ήταν δίδυμος αδελφός κάποιου Ελεάζαρ.

Ο Θωμάς καταγόταν από την Αντιόχεια, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των μαθητών, που ήταν Γαλιλαίοι (Ιωάν.21,2). Κλήθηκε από τον Κύριο να τον ακολουθήσει και αυτός υπάκουσε (Ματθ.10,3.Μάρκ.3,18.Λουκ.6,15). Γενικά υπήρξε από τους πιο αφοσιωμένους μαθητές, τον οποίο διέκρινε το θάρρος.

Όταν οι άλλοι μαθητές προσπαθούσαν να αποτρέψουν το Χριστό να μεταβεί στη Βηθανία να αναστήσει το Λάζαρο, για το φόβο κακοποιήσεώς τους από τους φανατικούς Ιουδαίους, ο Θωμάς αψηφώντας τον κίνδυνο τους είπε: «άγωμεν και ημείς ίνα αποθάνωμεν μετ’ αυτού» (Ιωάν.11,16). Είναι η πρώτη φορά που ακούστηκε από μαθητή του Χριστού να ζητά να πεθάνει μαζί με τον Κύριο! Ταυτόχρονα υπήρξε και σχετικά ορθολογιστής.

Στο Μυστικό Δείπνο δε δίστασε να ρωτήσει τον Κύριο: «Κύριε, ουκ οίδαμεν που υπάγεις και πως δυνάμεθα την οδόν ειδέναι;» (Ιωάν.14,5). Επίσης ήταν και σκεπτικιστής και δύσπιστος. Για να πιστέψει στην Ανάσταση του Κυρίου ζήτησε να έχει απτή βεβαίωση, να ψηλαφίσει με τα ίδια του τα χέρια τις πληγές του διδασκάλου του. Μετά την ψηλάφηση ομολόγησε με ενθουσιασμό και αυθορμητισμό: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Ιωάν.20,28).

Αρχαία παράδοση αναφέρει ότι κήρυξε το Ευαγγέλιο στην Περσία και την αχανή χώρα των Ινδιών. Ως τα σήμερα θεωρείται ο φωτιστής των χωρών αυτών. Το τέλος της ζωής του υπήρξε μαρτυρικό. Οι φανατικοί ειδωλολάτρες τον θανάτωσαν δια λογχισμού. Η μνήμη του εορτάζεται στις 6 Οκτωβρίου.

Στο όνομα του Θωμά έχουν διασωθεί τρία απόκρυφα κείμενα του 2ου μ. Χ. αιώνα. Πρόκειται αναμφίβολα για ψευδεπίγραφα κείμενα αρχαίων αιρετικών γνωστικών, οι οποίοι θέλοντας να δώσουν κύρος στις αιρετικές τους δοξασίες, τις απέδωσαν στον απόστολο Θωμά.

Αυτά τα κείμενα περιέχουν σοβαρές πλάνες και κακοδοξίες και γι’ αυτό δε θα πρέπει να τα εμπιστεύονται οι πιστοί, διότι τα χρησιμοποιούν οι χριστιανομάχοι για να πλήξουν την αξιοπιστία της χριστιανικής διδασκαλίας και ιδιαίτερα το Θείο Πρόσωπο του Λυτρωτή μας Χριστού.

Πολλοί αποκαλούν τον απόστολο Θωμά άπιστο. Δεν είναι σωστός αυτός ο χαρακτηρισμός του. Ο Θωμάς δεν υπήρξε άπιστος, αλλά δύσπιστος. Ζητούσε αποδείξεις για να βεβαιωθεί και να πιστέψει, όπως και έγινε. Ο Κύριος δεν του αρνήθηκε αυτή του την επιθυμία, γεγονός που σημαίνει ότι η πίστη μας στα διδάγματα της Εκκλησίας μας, δεν είναι, και δεν πρέπει να είναι, παθητική και απόλυτα άκριτη κατάσταση, αλλά προϊόν ελεύθερης επιλογής.

Ο απόστολος Φίλιππος, όταν μίλησε στον φίλο του Ναθαναήλ για το Χριστό του είπε εκείνο το περίφημο: «έρχου και ίδε» (Ιωάν.1,47), «έλα φίλε μου να διαπιστώσεις με τα ίδια σου τα μάτια αυτά που σου λέω για Εκείνον».

Άρα δεν είναι κακό να ερευνούμε καλόπιστα. Κακό είναι να κρατάμε στάση κακόπιστη, η οποία και θα μας κρατήσει τελικά μακριά από την αλήθεια. Ο απόστολος Θωμάς ήταν καλόπιστος και γι’ αυτό, αφού ικανοποίησε τις αισθήσεις του, ομολόγησε ευθαρσώς: «Ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Ιωάν.20,28)!

Πόσοι και πόσοι μεγάλοι άνδρες και γυναίκες στην ιστορία δεν έγιναν πιστοί από την έρευνα! Μυριάδες πραγματικοί επιστήμονες ανακάλυψαν την πίστη τους μέσα από την επιστημονική έρευνα, διότι στα θαυμαστά τους πορίσματα είδαν τις άκτιστες ενέργειες του Θεού να είναι παρούσες, δημιουργικές και συνεκτικές δυνάμεις του κόσμου! Αντίθετα υπάρχουν άλλοι επιστήμονες, τους οποίους δεν αγγίζει το γεγονός της πανταχού παρουσίας του Θεού, διότι ορμώνται εξ’ αρχής με οδηγό την τυφλή απιστία. Αυτοί δε θα βρουν ποτέ την αλήθεια και δε θα συναντήσουν το Θεό!

Το σκοτεινό μεσαίωνα κυκλοφόρησε στην αιρετική Δύση ένα σλόγκαν, το οποίο δεν έχει το παραμικρό έρεισμα στην αγία Γραφή και την Παράδοση της Εκκλησίας μας. Πρόκειται για το «πίστευε και μη ερεύνα», το οποίο και έγινε παντιέρα των χριστιανομάχων τους τελευταίους αιώνες κατά της Εκκλησίας, ότι δήθεν αρνείται την επιστημονική έρευνα και ζητά τυφλή πίστη και υπακοή.

Αλλά αυτή ήταν τακτική του αιρετικού παπισμού, ο οποίος επέβαλε στους πιστούς του άκριτη πίστη και αφοσίωση, για να ασκεί την κοσμική του εξουσία. Αντίθετα, η αγία Γραφή και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, μας παροτρύνουν: «ερευνάτε τας Γραφάς» (Ιωάν.5,39), και «δράξασθε παιδείας» (Ψαλμ.2,12).

Κριτήριό μας θα πρέπει να είναι το γεγονός της ελευθερίας, η οποία είναι η προϋπόθεση καθορισμού του προσώπου. Ο ελεύθερος άνθρωπος είναι η γνήσια εικόνα του Θεού, σύμμορφος της εικόνος του Θεού, δια του Χριστού (Φιλιπ.3,23). Αυτό έκανε και ο απόστολος Θωμάς!