1922-2022. Εκατό χρόνια Εθνικής Μνήμης

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΥΚΟΥΡΙΝΟΣ

«Μας πήραν φορτηγά πλοία ελληνικά. Είχανε κανονίσει πότε θα φύγει το ένα χωριό, πότε το άλλο. Εμείς οι Μυριοφτινοί φύγαμε τελευταίοι. […]

Στα καράβια είμασταν ο ένας απάν’ στον άλλο. Όσοι χωρούσανε, τ’ αμπάρια γεμάτα και το κατάστρωμα γεμάτο. Εγώ θυμάμαι ότι καθόμουν στο κατάστρωμα.

Το ταξίδι κράτησε γύρω στις δεκαοκτώ ώρες. Το πλοίο ήρθε εδώ στην Καβάλα.[…]

Μας βγάζαν απ’ τα πλοία με βάρκες, μας παίρνανε με τα κάρα και μας πηγαίνανε στα καπνομάγαζα.

Σε ρίχνανε μέσα στο καπνομάγαζο, όπου ήθελες πήγαινες, έπιανες μια θέση και καθόσουν εκεί.

Το καπνομάγαζο είχε τουαλέτες δυο-τρεις κι όταν έχει χίλιους ανθρώπους μέσα σ’ ένα καπνομάγαζο, μπορούνε δυο-τρεις τουαλέτες να φτάσουν;

Η βρωμιά έφερνε ασθένειες και κυρίως παιδικές ασθένειες, ιλαρά και οστρακιά, η οποία θέριζε τα παιδιά δέκα-δέκα την ημέρα κι εκατό την εβδομάδα.

Και τότε κι εγώ βέβαια αρρώστησα κι ο Μιχάλης, ο αδελφός μου, αλλά ο μικρός ο αδελφός μου, ο Ευριπίδης, αρρώστησε και πέθανε. Ήταν δυόμισι χρονών. […]

Μείναμε γύρω στους οκτώ-δέκα μήνες στα καπνομάγαζα».[Μαρτυρία Λεόντιου Λυμπέρη, βουλευτή Καβάλας με το ΕΠΕΚ και την Ένωση Κέντρου

– Πηγή: Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς].

«Αγκυροβόλησε το πλοίο πολύ βαθιά και μας έβαλαν κάτι τεράστιες μαούνες τότε, που φόρτωναν τα καπνά, και αραδιαστήκαμε στα πεζοδρόμια εκεί κάτω (το κομμάτι αυτό ήτανε θάλασσα, τώρα όμως έγινε ξηρά) και περιμέναμε πού θα μας πάνε.

Έφυγαν οι γονείς μας και σε λιγάκι ήρθαν και λένε: Άντε πάρτε τα πράγματα, όσα είχαμε στα χέρια μας, και μας πέταξαν μέσα σε καπναποθήκες. Υπάρχει ακόμη η καπναποθήκη μέσα στην οποία μας έριξαν.

Εμείς μείναμε δυο μήνες, πέθανε πρώτα ένας διδάσκαλός μου και ύστερα πέθανε ένα κοριτσάκι, χτυπήθηκαν οι μανάδες μας και μετά πήραμε ένα καΐκι και πήγαμε στη Θάσο». «Βγήκαμε στο μικρό λιμάνι της Καβάλας με τους μπόγους στις μασχάλες, διψασμένοι και νηστικοί. Μας μοίρασαν γαλέτες και σκληρό ψωμί σαν βράχο. Μα το μοιραστήκαμε μπουκιά – μπουκιά στα ίσα.

Οι μεγάλοι μας βάλαν να κουρνιάσουμε όπως – όπως καταγής και κείνοι τρέξαν στην άγνωστη πόλη να βρουν κάπου να στεγάσουν τη φαμίλια τους.

Πού όμως; Τα σπίτια που υπήρχαν τότε φτάναν ίσα-ίσα για τους ντόπιους».

[Μαρτυρία Χαράλαμπου Λαλένη, λυκειάρχη και προέδρου της Θρακικής Εστίας Καβάλας – Πηγή: Διαδίκτυο και Ευθυμία Πέγιου, «Βόλτες στην Καβάλα του χθες», Καβάλα 2010]Φωτ.: Πρόσφυγες της Αν. Θράκης φτάνουν στην Καβάλα, Οκτ. 1922. Από το διαδίκτυο]