Όταν κρυπτοχριστιανοί έγιναν …χριστιανοί το 1924!

ΜΙΑ ΣΕΛΙΔΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ ΠΑΓΓΑΙΟΥ 98 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ

Ο Κυριάκος Λυκουρίνος φέρνει στην επιφάνεια ένα έγγραφο του 1924 που δεν είναι άλλο από μια αίτηση μουσουλμάνου (αλλά κρυπτοχριστιανού) κατοίκου του Παλαιοχωρίου δύο χρόνια μετά την Ανταλλαγή των Πληθυσμών που για να παραμείνει στο χωριό βαφτίζεται χριστιανός!

Παράλληλα κι άλλες αιτήσεις έχουν γίνει το ίδιο χρονικό διάστημα…

Την αίτηση απευθύνει στην Μητρόπολη Ελευθερουπόλεως και το έγγραφο έχει ιστορική αξία μια και φέτος είναι Έτος Μνήμης της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922!

Η ΑΙΤΗΣΗ

Αίτησις Ιπράμ Ογλού Αμέτ και Νταριτζιάν Χουσεΐν, κατοίκων Παλαιοχωρίου, Πράβιον 16-11-1924 /*

Σεβασμιώτατε, / […] Προ δωδεκαετίας εγκατεστάθημεν εις την Κοινότητα Παλαιοχωρίου, όπου ηργαζόμεθα εις διαφόρους οικογενείας των Χριστιανών Παλαιοχωρίου.

Η συναναστροφή ημών μετά των Χριστιανών υπήρξεν αφορμή όπως αρνηθώμεν την θρησκείαν μας, πράγμα όπερ ποτέ δεν ηγαπήσαμεν ταύτην, και να ασπασθώμεν τον Χριστιανισμόν.

Επειδή όμως ήτο αδύνατος η προσχώρησίς μας εις τον Χριστιανισμόν λόγω της μικράς ημών ηλικίας, αναμείναμεν.

Νυν ότε ήλθομεν εις το ώριμον της ηλικίας μας έχοντες δε διακαή πόθον όπως ασπασθώμεν την χριστιανική θρησκείαν, ως μόνην αληθή και πραγματικήν θρησκείαν,/ Διά ταύτα / Παρακαλούμεν θερμώς όπως διατάξητε και ενεργηθούν τα δέοντα προς ασπασμόν της χριστιανικής θρησκείας.[…]

Αίτησις Νουριέ χήρας Ρετζίτ Ζεκήρ, θυγατρός Χατζημεμέτ Τζαναβάρ, μουσουλμανίδος, κατοίκου Γκοριάνης Πραβίου / εν Πραβίω τη 23 Ιουνίου 1924 / Σεβασμιώτατε, / Έχουσα χριστιανικόν αίμα εις τας βλέβας μου, καθόσον ως έχω βασίμως πληροφορηθή η προς μητρός μάμμη μου ήτο χριστιανή καταγομένη εκ του χωρίου Βιτάστα της Ζίχνης εξισλαμισθείσα, επιθυμώ διακαώς και απεφάσισα οριστικώς και αμετακλήτως, άτε άγουσα το εικοστόν ένατον έτος της ηλικίας μου, όπως ασπασθώ την Ορθόδοξον Χριστιανικήν θρησκείαν προς ην με έλκει ακατανίκητος δύναμις και επιθυμία. Το αμετάτρεπτον της αποφάσεώς μου ταύτης καταφαίνεται εκ του ότι δεν παρηκολούθησα τους ομοθρήσκους μου Μουσουλμάνους αναχωρήσαντας εντεύθεν, παρέμεινα δ’ ενταύθα με τον σκοπόν ν’ ασπασθώ την Χριστιανικήν πίστην […].

* Ευάριθμοι μουσουλμάνοι από χωριά του Παγγαίου (Παλαιοχώρι, Νικήσιανη, Γεωργιανή, Αντιφιλίππους κ.ά.) ήταν πρόθυμοι να αλλαξοπιστήσουν προκειμένου να εξαιρεθούν από την ανταλλαγή και να παραμείνουν στον τόπο τους. Στις αιτήσεις τους προς τις τοπικές θρησκευτικές αρχές δήλωναν ότι κατάγονται από εξισλαμισμένους χριστιανούς και επιθυμούν να επανέλθουν στη προγονική τους θρησκεία, ότι συνειδητοποίησαν τη θρησκευτική πλάνη τους και επιθυμούν να βαπτιστούν κλπ. Στις περισσότερες περιπτώσεις η προσπάθειά τους δεν είχε αίσιο τέλος. Οι πολιτικές αρχές απαγόρευαν την αλλαξοπιστία των ανταλλάξιμων για να μη δημιουργηθούν πολιτικά ζητήματα μεταξύ των δύο κρατών.

[Πηγή: Αρχείο Ιεράς Μητροπόλεως Ελευθερουπόλεως, 1907-1957 (ΓΑΚ Καβάλας)]