Published on April 16th, 2025 | by paggaiorama

Τα έθιμα του Πάσχα στο Παγγαίο

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΠΟΥ ΧΑΝΕΤΑΙ…

Οι ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας στο Παγγαίο και τα έθιμα του Πάσχα είναι η συνέχεια μιας παράδοσης που χάνεται στα βάθη της ψυχής των Παγγαιορειτών, ντόπιων και προσφύγων.

Κορυφαίες στιγμές κατάνυξης από την Ιερά Μονή Παναγίας της Εικοσιφοινίσσης, μέχρι την πιο μικρή εκκλησία στο πιο μικρό χωριό, φανερώνουν ότι τα Άγια Πάθη και η μεγάλη πίστη εκδηλώνεται μέσα από τις στιγμές κορύφωσης του Θείου Δράματος μέχρι την Ανάσταση.

Την Μεγάλη Παρασκευή στην Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου στη Νικήσιανη, γίνεται αναπαράσταση της πορείας του Ιησού προς τον Γολγοθά που καταλήγει στον απέναντι από τη μονή λόφο.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, εδώ και αρκετά χρόνια, οι πιστοί στην τοπική κοινότητα Νέας Ηρακλείτσας της δημοτικής ενότητας Ελευθερών του δήμου Παγγαίου, ζουν τη συγκίνηση του Θείου Πάθους μέσα από μια αναπαράσταση. Μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα γίνεται η αποκαθήλωση του άχραντου σώματος του Ιησού Χριστού στο ύψωμα του παρεκκλησίου της Αγίας Μαρίνας στην παραλία της Νέας Ηρακλείτσας.

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, στη δημοτική κοινότητα Νέας Πέραμου κατά την περιφορά του επιταφίου, υπήρχε το έθιμο οι κάτοικοι που στην πλειονότητά τους είναι πρόσφυγες, να αναβιώνουν ένα παλιό έθιμο.

Να κάψουν ένα ομοίωμα του Ιούδα τη στιγμή που η πομπή με τον επιτάφιο περνάει από τους δρόμους. Ολόκληρη η πόλη εκείνη τη νύχτα φωτίζεται από τις δεκάδες φωτιές που ανάβουν οι κάτοικοι στέλνοντας έτσι το μήνυμα της κάθαρσης και της αιώνιας ανάστασης.

Στην έδρα του δήμου Παγγαίου, την Ελευθερούπολη, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ο επιτάφιος του Ιερού Ναού του Αγίου Ελευθερίου περιφέρεται μέσα σε κλίμα κατάνυξης στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης. Οι κάτοικοι βγαίνουν έξω από τα σπίτια τους, ανάβουν μικρές φωτιές μέσα σε μεταλλικά κύπελλα ή κρατούν φαναράκια για να φωτιστεί ο δρόμος απ’ όπου θα περάσει ο επιτάφιος.

Στους ναούς του Παγγαίου στολίζονται επιτάφιοι περίλαμπροι και το βράδυ με ύμνους πομπές λαού τους περιφέρουν και με την ολοκλήρωση της πομπής μοιράζονται τα λουλούδια στους πιστούς που τα φυλάγουν στα εικονοστάσια.

Τα παραδοσιακά «Μαζίδια»

Την τρίτη μέρα του Πάσχα, στην τοπική κοινότητα Ελευθερών του δήμου Παγγαίου, δυτικά του νομού Καβάλας, αναβιώνουν τα παραδοσιακά «Μαζίδια». Ένα έθιμο που χρονολογείται από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Οι πιστοί μεταφέρουν εν πομπή τα εικονίσματα από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη, την παλαιότερη εκκλησία της περιοχής, στα «Μαζίδια» όπου βρίσκεται το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Ραφήλ, Ειρήνης και Νικολάου.

Εκεί, τελούν αρτοκλασία και αγιασμό αναπέμποντας παρακλήσεις προς τον Αναστάντα Χριστό να ευλογήσει την καλλιεργητική περίοδο που ξεκινάει ώστε να είναι αποδοτική και εύφορη. Οι πιστοί προσκυνούν τα εικονίσματα και εν πομπή επιστρέφουν στην εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη.

Στη συνέχεια, στην πλατεία του παλιού παραδοσιακού οικισμού στήνεται ένα μεγάλο γλέντι. Τον χορό αρχίζει ο ιερέας και ακολουθούν οι κάτοικοι του χωριού που χορεύουν και τραγουδούν τρία συγκεκριμένα τραγούδια που διασώθηκαν με το πέρασμα των χρόνων.

Η προσφορά σπιτικών φαγητών και γλυκών από τις γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελευθερών ολοκληρώνουν την παραδοσιακή γιορτή που έχει τις ρίζες της στην τουρκοκρατία και ακόμα παλιότερα.