“Κομμένοι Τούρκοι” δυτικά του Παλαιοχωρίου…

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΕ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΔΡΑΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΜΕΝΤΙΖΗ

Η Ελληνική Ονοματολογική Εταιρεία, διοργανώνει το 9° Πανελλήνιο Ονοματολογικό Συνέδριο με θέμα «Ονοματολογικά Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης», με την οργανωτική συνδρομή του Δήμου Δράμας, του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης και υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης και του Δήμου Δράμας.

Το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στον Πολυχώρο Πολιτισμού ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ , «Καπναποθήκη Αναστασιάδη» στο Πάρκο Αγίας Βαρβάρας στη Δράμα κατά το διάστημα 17-19 Οκτωβρίου 2025.

Το θέμα του Συνεδρίου αφορά στην επιστημονική μελέτη των κυρίων ονομάτων (βαφτιστικών, επωνύμων, παρωνυμίων, τοπωνυμίων κ.λπ.) των περιοχών που υπάγονται στις περιφερειακές ενότητες Σερρών, Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου.

Παράλληλα, θα περιέχει περιορισμένο αριθμό ομιλιών με ευρύτερο θεωρητικό ονοματολογικό περιεχόμενο ενώ μία από τις συνεδρίες θα περιέχει και ομιλίες που θα αναφέρονται στη σχέση της Νέας Ελληνικής με τη λεγόμενη «Προελληνική», οι οποίες δεν είναι απαραίτητο να έχουν αυστηρά ονοματολογικό περιεχόμενο.

Γενικός στόχος του συνεδρίου είναι η ανάδειξη της επιστήμης της Ονοματολογίας στην Ελλάδα και των πολλαπλών δυνατοτήτων ευρύτερης συνεργασίας και αλληλεπίδρασης που εμφανίζει με επιστήμες όπως αυτές της Εθνογλωσσολογίας, της Κλασικής Φιλολογίας, της Λαογραφίας, της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας, της Λογοτεχνίας, της Γεωγραφίας, της Ανθρωπολογίας κ.λπ.

Ειδικότερος στόχος του συνεδρίου είναι η επιστημονική συγκέντρωση, ταξινόμηση, προβολή και μελέτη των κυρίων ονομάτων από περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας (συμπεριλαμβανομένης της περιοχής των Σερρών) και Δυτικής Θράκης, που δεν έχουν τύχει έως τώρα της προσοχής των ερευνητών/τριών.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Το πρόγραμμα του συνεδρίου έχει διαμορφωθεί ως εξής:

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025 (απόγευμα)

Α΄ (ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ) ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ξενοφών Τζαβάρας, Στράτος Κασμερίδης 13:00 – 14:00 Ξενάγηση στο Μουσείο Φωτογραφίας-Φωτογραφικών Μηχανών & στην οικία Αναστασιάδη 17:00 – 17:15 Χαιρετισμοί Επισήμων 17:15 – 17:30 Χαιρετισμός και κήρυξη της έναρξης των εργασιών του Συνεδρίου από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας Ξενοφώντα Τζαβάρα 17:30 – 17:45 Μαρία Βραχιονίδου Σπηλαιωνύμια Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης 17:45 – 18:00 Ιωάννης Βολανάκης Συμβολή στη μελέτη των τοπωνυμίων της Δυτικής Θράκης 18:00 – 18:15 Ασημάκης Φλιάτουρας, Πηνελόπη Καμπάκη-Βουγιουκλή, Παναγιώτα Μπεκάκου, Ιωάννα Κατσαρίκα, Παρασκευή Ιακωβάκη Η επίδραση της μετονομασίας των οικωνυμίων στη χρήση: μια μελέτη περίπτωσης από τη Ροδόπη 18:15 – 18:30 Παναγιώτης Κροκίδας, Μανόλης Σέργης Η διαδικασία μετονομασιών «κακοήχων και αλλογλώσσων» τοπωνυμίων της περιοχής της Κομοτηνής κατά την περίοδο 1963-1968 18:30 – 18:45 Παναγιώτης Μακρόπουλος Ο γλωσσικός κώδικας επικοινωνίας των υπαλλήλων του Σιδηροδρόμου κατά την άσκηση των καθηκόντων τους 18:45 – 19:00 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 19:00 – 19:15 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Μαρία Βραχιονίδου 19:15 – 19:30 Δήμητρα Χατζηδημητρίου Γλωσσικές επιλογές των Δοξατινών που αφορούν στον κύκλο της καλλιέργειας και εμπορίας του καπνού 19:30 – 19:45 Σπύρος Ευσταθίου Μετοικεσίες Ηπειρωτών στην περιοχή της Θράκης κατά τη νεότερη και σύγχρονη περίοδο. Μια ιστορική και λαογραφική προσέγγιση μέσα από τα κύρια ονόματα (επώνυμα, τοπωνύμια, παρωνύμια κ.ά.) 19:45 – 20:00 Κωνσταντίνος Σταλίδης Από τις Μέτρες της Ανατολικής Θράκης (σημερινή Çatalca της Τουρκίας) στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης και στη Δράμα. Ονοματολογικά κατάλοιπα 20:00 – 20:15 Γεωργία Τριανταφυλλίδου Από την Βιζύη στο Σιμιτλί. Η διαδρομή ενός βαφτιστικού ονόματος 20:15 – 20:30 Νικόλαος Ταχινοσλής Τα οικωνύμια Δράμα, Σίπτσε ή Ζίψα και άλλες μορφές του Δημήτριος. Παρατηρήσεις στην πορεία της έρευνας των νεοελληνικών ανθρωπωνυμίων και τοπωνυμίων 20:30 – 20:45 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 21:00 Ξενάγηση στο παραδοσιακό κτήριο του Μορφωτικού & Πολιτιστικού Συλλόγου Μοναστηρακίου Δράμας & δείπνο

ΣΑΒΒΑΤΟ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025 (πρωί)

Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Χρυσούλα Καραντζή 09:30 – 09:45 Στράτος Κασμερίδης Τοπωνυμικά Αδριανής Δράμας: Γεωγραφικός Προσδιορισμός και Ετυμολογική Διερεύνηση των Τοπωνυμίων του α΄ τέταρτου του 20ού αι. 09:45 – 10:00 Ειρήνη Βουγιουκλή Τοπωνύμια, ονόματα, παρωνύμια και εκφράσεις των προσφύγων του Πόντου στον Νομό Δράμας 10:00 – 10:15 Χρυσούλα Καραντζή Βιωματικές ιστορίες τοπωνυμίων: η περίπτωση του νομού Δράμας 10:15 – 10:30 Αικατερίνη Κουτουξιάδου Πολυμορφία και ιστορικές καταβολές επιθημάτων επωνύμων σε ανθρωπωνύμια της Δράμας 10:30 – 10:45 Ελένη Παπαδοπούλου, Ιωάννης Σισμανίδης Ονομασίες κρασιών νομού Δράμας 10:45 – 11:00 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 11:00 – 11:15 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ Δ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ελένη Παπαδοπούλου 11:15 – 11:30 Ξενοφών Τζαβάρας Τοπωνυμικά ισόγλωσσα μεταξύ Ίμβρου και Σαμοθράκης (Συγκριτική εξέταση των τοπωνυμίων) 11:30 – 11:45 Θανάσης Πολίτης Οι χαρακτηρισμοί στο γλωσσικό ιδίωμα της Σαμοθράκης 11:45 – 12:00 Ευάγγελος Μπετσίδης Μορφολογική και σημασιολογική προσέγγιση των τουρκικής προέλευσης επωνύμων του Νοτίου Έβρου 12:00 – 12:15 Ιωάννης Λαζαρίδης Τοπωνυμικό των χωριών του δήμου Διδυμοτείχου 12:15 – 12:30 Γεώργιος Μπατζάκας Τα Χριστιανικά Πατρώνυμα, Βαπτιστικά και Παρώνυμα του Ιάσμου Ροδόπης 12:30 – 12:45 ΣΥΖΗΤΗΣΗ / DISCUSSION 13:30 – 14:30 Ξενάγηση στο Μουσείο Τρένων στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Δράμας & γεύμα στο εστιατόριο «Καρβουνιάρης»

ΣΑΒΒΑΤΟ 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025 (απόγευμα)

Ε΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Στράτος Κασμερίδης 17:15 – 17:30 Αϊσέ Καρά Τοπόσημα και χρονόσημα της Μπεκτασικής – Αλεβίτικης μουσουλμανικής κοινότητας στην Ελληνική Θράκη

17:30 – 17:45 Κυριάκος Λυκουρίνος Οι μετονομασίες στην Ανατολική Μακεδονία και τα νέα τοπωνύμια (1926-1928). Η περίπτωση του Ν. Καβάλας

17:45 – 18:00 Κωνσταντίνος Χιόνης Παρωνύμια των κατοίκων Θεολόγου Θάσου

18:00 – 18:15 Πέτρος Γκιουλέκας Τοπωνυμικά περιοχής Σερρών του 17ου αιώνα

18:15 – 18:30 Αριστείδης Μεντίζης Το ιστορικό υπόβαθρο πίσω από το τοπωνύμιο «Κομμένοι Τούρκοι», δυτικά του Παλαιοχωρίου στο Παγγαίο όρος

18:30 – 18:45 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 18:45 – 19:00 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΣΤ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ: Ξενοφών Τζαβάρας

19:00 – 19:15 Αγγελική Δεληκάρη Σλαβικά κατάλοιπα στις περιοχές Σερρών, Καβάλας και Δράμας: Η περίπτωση των τοπωνυμίων

19:15 – 19:30 Μαγδαληνή Παρχαρίδου Ονοματολογικά πόλεως και περιοχής Δράμας κατά τον 19ο αιώνα: η συμβολή των επιγραφών σε εντόπιας προέλευσης φορητές εικόνες και μεταλλικά λειτουργικά σκεύη 19:30 – 19:45 Αθανασία Θεοδωρίδου Ονόματα και παρωνύμια στο Καλαμπάκι Δράμας: η μνήμη γίνεται ζωή 19:45 – 20:00 Μπουρουτζή Εμινέ Η μελέτη των ονομάτων και των τοπωνυμίων των Πομάκων της Ξάνθης ως εργαλείο 734.93 για την διερεύνηση της ιδιαίτερης πολιτισμικής τους ταυτότητας 20:00 – 20:15 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 20:30΄ Ξενάγηση στο Σαντιρβάν Τζαμί & περιήγηση στην περιοδική έκθεση του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης (από το Μουσείο Μπενάκη) & δείπνο στην ταβέρνα «Τα Νερά της Αγίας Βαρβάρας»

ΚΥΡΙΑΚΗ 19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025 (πρωί)

Z΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ (Πρωί),

ΠΡΟΕΔΡΕΙΟ:Μαρία Βραχιονίδου 09:30 – 10:00 Χρίστος Δάλκος Εἶναι ἡ λεγόμενη «προελληνική» μιὰ μὴ ἑλληνικὴ καὶ μὴ ἰνδοευρωπαϊκὴ γλῶσσα; 10:00 – 10:15 Άλκηστις Χιδίρογλου Ονόματα τίτλων και επαγγελμάτων κατά την Αρχαιότητα, στη σύγχρονη Ανθρωπωνυμία. Οικογενειακά ονόματα 10:15 – 10:30 Νικόλαος Μουτζούρης Ονόματα ανθρώπων, τόπων, πραγμάτων και αφηρημένων εννοιών, όπως αναδεικνύονται μέσα από τον γλωσσικό πλούτο των Πομάκων της Δυτικής Θράκης 10:30 – 10:45 Ειρήνη Βουγιουκλή Τοπωνύμια, ονόματα, παρωνύμια και εκφράσεις της περιοχής Προσοτσάνης και Νέας Ζίχνης 10:45 – 11:00 Αγγελική Κομποχόλη Η ετυμολογική διασύνδεση του ονόματος «Θράκη» με την λέξη θρησκεία. Η ονοματολογία των θεών στην ορφική αφηγηματική παράδοση 11:00 – 11:15 Καπλάνης Ιωσηφίδης, Δήμητρα Χατζηδημητρίου Παρωνύμια Καππαδοκών προσφύγων από τη Νέα Καρβάλη Καβάλας: το παράδειγμα του Γκέλβερι 11:15 – 11:30 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 11:30 – 11:45 Ξενοφών Τζαβάρας Απολογισμός & Λήξη Εργασιών Συνεδρίου. Ανακοίνωση προσεχών εκδηλώσεων Ε.Ο.Ε. 12:30΄ Ξενάγηση & γεύμα στον Μορφωτικό Πολιτιστικό Σύλλογο Καλαμπακίου & στη συνέχεια ξενάγηση στο Μουσείο του Πολιτιστικού & Μορφωτικού Συλλόγου Δοξάτου.